Thursday, April 24, 2008

Хэзээ ч орхихгүй

Нэг идэж уухаас өөр эрдэмгүй хүн аялалаар явах туйлын дуртай байжээ. Нэгэн удаа тэрээр аялалд явахдаа гахайндаа идэх юм үлдээхээ мартчихжээ. Тэгж яваад сарын дараа эргээд ирэхэд нь гахай нь үхчихсэн байж. Гахай чухам юуны улмаас үхэв? -------------- Үүнд тааж ядаад байх зүйл байна уу даа? Мэдээж өлсөж л үхээ байлгүй дээ.
Тэгж бодож байгаа бол үгүй ээ!!!
Өнөө залуу эргэж ирээд хамгийн түрүүнд олж харсан зүйл нь хаалганы булан дахь жижигхэн зайгаар зүтгэсээр байгаад толгойныхоо ясыг үйрүүлж үхсэн гахайнх нь толгой юм. Лавшруулан харвал мөнөөхөн булангаас холгүй зайд гахайнх нь хоол байлаа. Гахай нь хоол идэх гэсэндээ, хоолны төлөө тэмцэн тэмцсээр эцэст нь аминаасаа салжээ.
Энэ бүгдийг ойлгосон залуу хөөрхий гахайг өрөвдсөндөө гашуудан уйлав.
Магадгүй энэ хорвоод зөвхөн хүн төрөлхтөн л өөрийн зорилгыг хамгийн амархан орхидог байх. Хэрэв онгон зэрлэг байгальд ямарваа нэгэн амьтан амьдрах тэмүүллээ орхих л юм бол тэр амьтан үхэж үгүй болно. Эс бөгөөс өөр амьтанд идүүлнэ.
Хүний нийгэм ч гэсэн үнэн хэрэг дээрээ дээрхтэй адил. Хэдийгээр хүн идүүлчихгүй ч гэсэн амьдрал, нийгмийн хамгийн доод давхрагад асар хурдан бууж очдог юм.
Хэрвээ танд зорилго байдаг л бол, хэрвээ танд зорилгодоо хүрэх арга байгаа л бол, хэрвээ та энэ бүхнээ орхихгүй л бол та амжилтанд хүрнэ!

http://www3.asuultserver.com/forum/viewtopic.php?t=84702 -ees.

Өнгөрснийг аварч хэрхэвч чадахгүй, харин ирээдүйгээ авар

Нэгэн цаасны худалдаачин байн байн маш их бороо орж, үер буудаг нутагт арилжаа наймаа эрхэлдэг байжээ. Цаас бол жин ихтэй бараа. Дээд давхараас доош нь зөөх амаргүй тул бараагаа бүгдийг нь нэг давхартаа агуулдаг байж.
Бороо орох бүрийд дэлгүүрийн эзэн гадуураа урсаж байгаа их усыг харан, хэзээ л энэ их ус дэлгүүрт минь урсаж орж ирээд хамаг цаасыг минь норгох бол хэмээн түгшинэ. Нэгэн өдөр өнөөх хотод урьд өмнө нь орж байгаагүй ширүүн бороо орж, голын ус үерлэн, агшин зуурын дотор л дэлгүүрийн үүдний өмнүүр бяцхан гол болон урсаж эхлэх нь тэр. Үерийн ус асар хурдан нэмэгдсээр дэлгүүрийн босгыг халин урсаж гарлаа. Дэлгүүрийн эзэн самбаачлан үүдэндээ шуудайтай элс авч ирж овоолсон боловч нэмэр болсонгүй. Дэлгүүрийн бараанууд цөм шөлөн доторхи мах ногоо адил хөвж эхлэв. Тэнд байгсад бүгдээрээ хүчээ нэгтгэн норсон цаасыг доод талд нь давхарлан, хуурай цаасаа дээр нь овоолсон ч хуурай цаас усыг ууж, хэсэг хэсгээрээ дээш дамжин норсоор байлаа.. Бас үерийн ус үүдээр нэмэн нэмэн орж ирэхийг хэлэх үү, хэн нь ч хэрхэхээ мэдэхээ болиход, дэлгүүрийн эзэн усан бороон дундуур ажиг ч үгүй гараад алхчихав. Ажилчид нь түүнийг цэргүүд авч ирж туслуулах нь дээ гэж бодоцгоосон боловч тэрээр оройн хэрд ганцаарханаа буцаж иржээ.
Дэлгүүрийн цааснууд нороод, бүгд хаягдал болсон тул тэрээр бүх цаасаа гарган хаяж, тэндээс нэгмөсөн нүүгээд, нэгэн хуучин байрны нэг давхрыг хөлслөн авч наймаагаа үргэлжлүүлэв. Гэхдээ энэ удаад түрүүчийнхээсээ гурав дахин их цаас авч ирээд зарж эхэлжээ.
Хэсэг хугацааны дараа тэр хотод түрүү түрүүчийнхээс ч илүү аймшигт үер буув. Олон хүн байшингийнхаа дээвэр дээр авиран гарч, улаанаараа эргэлдэн урсах үерийн уснаас амиа хоохойлж байлаа. Дэлгүүрийн эзэн ч мөн үүдэндээ зогсон гудамжнаа урсах үерийн усыг харж байсан хэдий ч дэлгүүрт нь харин юу ч тохиолдсонгүй.
Тэрээр энэ удаад асар богино хугацаанд маш их ашиг олжээ. Учир нь бараг бүх цаасны дэлгүүрүүд усанд автсан тул албан газрууд, зохиолчид, ер нь хэнд цаас хэрэгтэй билээ тэр бүхэн мөнгөө барин дэлгүүрийг нь сурагласаар ирнэ.
Нэгэн хүн түүнээс: “ Энэ өндөрлөг газрыг урьд нь яагаад анзаардаггүй байсан юм болоо? Чи харин яаж анзаарч олж харав?” гэхэд тэрээр инээмсэглэн: “Түрүүчийн үерт дэлгүүрээ усанд автуулчихаад, энэ бүхнийг яаж буцаахаа мэдэхгүй байлаа. Тэгээд би дэлгүүрээ аврах гэж тэвдэлгүй, хотоор баахан явж, усанд авталгүй үлдсэн газрыг хайсан юм. Тэгж явахдаа л энэ газрыг олсон доо. Энэ л ‘Өнгөрснийг аварч хэрхэвч чадахгүй, харин ирээдүйгээ авар’, хонио алдсан ч хотоо сэлбэ гэсэн үг юм даа” гэжээ.

http://www3.asuultserver.com/forum/viewtopic.php?t=84702- ees.

Tuesday, April 22, 2008

ГАЙХАМШИГТАЙ ЭХНЭР

Гоо үзэсгэлэнт дагина эхнэртэй байхыг хүсэж мөрөөдөггүй эр хүн гэж хаа байх билээ. Тэдний зарим хэсгийнх нь энэ хүсэл нь мөрөөдөл чигээрээ дуусдаг бол зарим нь ажил хэрэг болгосноор хүсэл мөрөөдлөө биелүүлдэг байна.

Энэ ертөнц дээр нэгэн жирийн гэр бүл амьдардаг байв. Эхнэрийг нь Болороо, нөхрийг нь Дугараа гэнэ. Эхнэр нь хоолоо бэлдэх зуураа нөхрийгөө гэр орны ажилд тусалдаггүй, мөнгө бага олдог гээд л үглэх ажээ. Ингэж үглэх нь нөхрийнх нь уурыг хүргэх боловч хариуд нь дуугарсангүй дотроо түүнийг буруутгаж -өөрөө нэг олигтой юм шиг бас хүнд заах санаатай. Анх гэрлэхэд ямар байлаа. Хөөхөн, тэгээд бас эелдэг хүүхэн байсан сан даа. Одоо хар, ямар өөр хүн болсныг хэмээн бодно. Нэгэн удаа түүнийг үглээ эхнэр нь хог асга гэснээр Дугараа телевизороосоо дуртай дургүй холдож хогоо асгахаар гадагшаа гарлаа. Буцаж орохынхоо өмнө хаалган дээр зогтусан Бурханд өөрийн эрхгүй хандаж: “Бурхан минь! Миний амьдралд ямар ч утга алга. Би бүхэл бүтэн амьдралаа ийм үглээ, царай муутай эхнэртэй өнгөрүүлэх гэж үү дээ? Энэ бол ёстой амьдрал биш там байна даа” гэв. Гэтэл гэнэт бурхан түүнд намууханаар хариу хэлэхийг сонсов:

- Хүү минь ээ. Би чамд гоо үзэсгэлэнт дагиныг эхнэр болгон өгч тусалж чадахсан. Даан ч хөршүүд чинь гэнэтийн өөрчлөлтийг хараад гайхаж балмагдана бизээ. Иймд би чиний эхнэрт дагины гоо үзэсгэлэн, сэтгэл санааг бага багаар суулгаж өгье. Харин чи нэг юмыг сайн санаж яваарай. Чи дагинатай амьдрахыг хүсч байгаа бол түүнд таарч тохирох хэмжээнд харьцах ёстой шүү.

- Их баярлалаа. Бурхан минь. Дагины төлөө бол ямар ч эр хүн өөрийгөө өөрчилнө шүү дээ. Харин та манай эхнэрийг хэзээ өөрчилж эхлэх вэ?

- Яг одоо би бага зэрэг өөрчлөе. Цаашдаа минут бүрд л сайжруулах болно.

Ингээд тэр гэртээ орж ирээд сонингоо шүүрээд телевизорын өмнө суув. Гэсэн ч сонин унших, телевизор үзэх сонирхол алга. Ядаж жаахан ч гэсэн өөрчлөгдсөн болов үү гэж эхнэрээ харах хүсэл төрөв. Тэсэлгүй босч гал тогооны өрөө үрүү шагааж эхнэрээ анхааралтай ширтлээ. Эхнэр буруу хараад аяга саваа угаах ажээ. Тэрээр гэнэт араас нь хүн ширтэхийг мэдрээд эргэж харлаа. Дугар эхнэрээ ширтэх зуураа “ерөөсөө өөрчлөгдсөн юм алга” гэж бодлоо. Харин эхнэр нь нөхрийнхөө анхаарлыг яагаад татах болсноо ойлгоогүй ч үсээ яаран засаж, нүүрэндээ пудр түрхээд асуулаа:

- Чи яагаад гэнэт хүнийг ширтээд унав?

Дугар сандарсандаа хэлэх үгээ олж яадахдаа:

- Аяга тавга угаахад чинь туслах уу? гэв.

- Туслах уу гэнээ гэж гайхсан эхнэр нь аяархан асууснаа халтар хормогчоо яаран тайлах зуураа би бараг угаагаад дуусчихлаа гэлээ.

-Хараач, шууд нүдний өмнө өөрчлөгдөж сайжирдаг байна шүү гэж нөхөр нь дотроо бодоод шууд л угаах савыг шүүрч аваад зүлгэж гарав.

Дараагийн өдөр нь ажлаа дуусгаад гэр үрүүгээ яарлаа. өглээ эхнэрээ хэрхэн дагина болж хувирч байхыг харахыг тэсгэлгүй хүснэ. Гэнэт тэрээр –Хэрэв эхнэр маань ихээр өөрчлөгдсөн байвал яанаа? Би өөрөө хэв хэвээрээ байдаг. Ядаж нэг цэцэг ч гэсэн худалдаж авъя даа гэж бодлоо.

Хаалга нээгдэхэд Дугар сандарч догдолж байлаа. Түүний өмнө жилийн өмнө өрөөнийнх нь авч өгсийг палажийг өмсөж, үсээ нямбай янзалсан эхнэр нь зогсож байв. Цэцгээ эв хавгүйхэн сарвайхдаа эхнэрээсээ нүдээ салгаж үл чадна. Болороо цэцгээ авахдаа баярласандаа сормуусаа буулган бага зэрэг дуу алдаад түүндээ ичингүйрснээр нүүр нь бага зэрэг улаав. “Ямар сайхан дагины сормуус вэ? Ямар ер бусын дотоод гадаад гоо сайхан бэ” гэж Дугар бахархан харж байлаа. Тэрээр бүрэн зассан ширээ, гоёмсог аяга таваг, асаалттай лаа, амтат хоол унд ширээн дээр байхыг хараад өөрийн эрхгүй дуу алдав. Түүнийг ширээнд суух үед нь Болороо ч сууснаа гэнэт сандран босч:

-өө харлаа. Би телевизор чамд асааж өгөхөө мартсан байна. Харин шинэхэн сонин энэ байна гэлээ.

- Надад телевизор үзэж, сонин унших хүсэл алга байнаа. Дандаа л адилхан юм гарч байдаг юм. Харин тэрнийхээ оронд чи минь надаа маргаашийн амралтын өдрийг яаж өнгөрөөмөөр байгаагаа хэл дээ гэж үнэн сэтгэлээсээ асуув.

- Харин чи? гэж Болороо хариу дуугарав.

- Би театрт маргаашийн үзвэрийн 2 билет юмыг яаж мэдэх вэ гээд авчихсан. Хэрэв чи хүсвэл үдээш өмнө театр явах аятайхан хувцас чамд худалдаж авъя. Чамд гэж хэлэхдээ Дугар арай л дагина чамдаа гэж ам алдах шахлаа. Эдгээр үгийг хэлэх зуур түүний өмнө сайхан инээмсэглэсэн, хацар нь аз жаргалтай туяарч, нүд нь гэрэлтсэн үнэхээр дагина сууж байгааг мэдэрлээ. “Бурхан минь! Ямар сайхан дагина вэ? Хэрэв өдөр бүр ингээд гоё болоод байвал түүн шиг гоё дагинад би тохирч чадах болов уу?” гэж Дугар бодох зуур түүнд нэгэн санаа төрлөө. “Харин амжих л хэрэгтэй. Дагиныг хажууд байгаа дээр нь амжих л хэрэгтэй. Түүнээс миний хүүхдийг гаргаад өгөөч гэж гуйя. Хүүхэд нь маань ийм гоё дагина бид хоёрын дундаас төрөх болно”

- Юуны тухай бодол болов? Догдолж байгааг чинь нүүрнээс чинь харж байна шүү гэж Болороо асуув.

Гэтэл Дугар яаж хэлэхээ мэдэхгүй байлаа. Дагинаас хүүхэд гаргаад өгөөч гэж шууд хэлж болох уу? Тэгж болох эсэхийг Бурханаас гуйгаагүй шүү дээ. Тэгээд түгдчин:

- Юу гэж хэлэхээ мэдэхгүй байна. Гоо үзэсгэлэнт дагина чамаасаа хүүхэд гаргаж өгөөч гэж гуйх гэсэн юм.

Болороо нөхөр үрүүгээ дөхөж ирлээ. Хайраар гэрэлтсэн нүднээс нь аз жаргалын нулимс хацрыг нь даган урсана. Дугарын мөрөн дээр гараа тавиад халуун амьсгалаар төөнөлөө.

… Ямар сайхан шөнө байлаа? өнөөдөр сайхан өглөө вэ? Дагинатай амьдрана гэдэг ямар сайхан хувь тавилан бэ гэж Дугар хоёр дахь ачаа гадагшаа салхилуулахаар хувцаслангаа бодно.

www.miniih.com/mini/index.php?p=109 - с

Sunday, January 27, 2008

Improve Eyesight

Dr William Bates, a New York ophthalmologist practising at the beginning of the 20th century, attributed many eye problems to stress, tension and laziness and devised a series of eye exercises to improve eyesight without resorting to lenses or surgery.

Bates' exercises aim to 're-educate' the eye so that it adjusts its focus more efficiently - what he called 'central fixation.' The eye muscles need to be able to move freely in order to make the tiny adaptations necessary to centre on the object of your vision. But, according to Bates, many people habitually strain their eyes by keeping them in a fixed position, 'staring' at a whole scene rather than allowing constant movement. His exercises teach you to relax the eye muscles and optic nerve and use memory and imagination to improve co-ordination between the eyes and the brain.

Exercises that improve eyesight

'Palming.' To rest and relax your eyes, sit comfortably in front of a table, resting your elbows on a stack of cushions high enough to bring your palms easily to your eyes without stooping forward or looking up. Close your eyes and cover them with your cupped palms to exclude light, avoiding pressure on the sockets. Breathe slowly and evenly, relaxing and imagining deep blackness. Begin by doing this for 10 minutes, two or three times a day.

'Swinging.' Relax and keep the eyes mobile. Stand up and focus on a distant point, swaying gently from side to side. Repeat 100 times daily, blinking as you sway. Blinking cleans and lubricates the eyes, which is especially important if you spend a lot of time in front of a computer.

'Colour day.' You may be asked to have a 'colour day.' Choose a colour and look out for it throughout the day. When you see it, be aware of the colour rather than the form. For example, if it's a red truck, experience the shade of red, not the truck.

'Sunning' Try to do this once a day. It requires a sunny day, or a good desk lamp with an incandescent bulb. The exercise is simple. Close your eyes. Look directly at the sun through
your closed eyes. While facing the sun, slowly rotate your head from side to side as far as you can.
This gets the sunlight on the peripheral vision, and it helps bring more blood circulation to your neck. Do this for 3 to 5 minutes. It's amazing, even on a cold day, how warm the sun feels on your eyes.

EYE EXERCISE TIPS

*

General tips when doing eye exercises Please take off your glasses or contact lenses, you will then feel more comfortable and relaxed.
*

When doing the exercises, intensely concentrate on your eyes. Feel them working and coming to life again!
*

Do them on a regular basis, e.g. ideally 3 times a day. The results will be better.

Friday, December 7, 2007

Ой тогтоолтоо сайжруулаx 10 арга

Өдөр бүр л хүний нэр, зүс царай, утасны дугаар болон бусад жижиг сажиг зүйлсийг цээжлэх шаардлага гардаг.
Энэ бүхэнд ихээхэн хүчин чармайлт гаргадаг хүмүүс цөөнгүй. Тиймээс ой тогтоолтоо сайжруулахын тулд дараах зүйлсийг мөрдөхөд л хангалттай.
1. Зүй тогтлыг олох
Урт өгүүлбэр юм уу, үргэлжилсэн олон тоог цээжлэн дасгал хийх нь хамгийн шилдэг арга.
Жишээлбэл: 3810151722242931363843
Удаан хугацааны ажиглалт удалгүй тоон дарааллын зүй тогтлыг таниулдаг. Зүй тогтлыг нь мэдсэнээр та зөвхөн эхний дугаарыг цээжлэхэд л хангалгалттай. Энэ арга танд түлхүүрийг нь олчихвол цоожийг нээх амархныг санагдуулах болно.
2. Холбоо хамаарал
Энэ арга тоо цээжлэхэд илүүтэй хэрэглэгддэг. Та эргэн санахад амархан зүйлтэйгээ тоог хамааруулан цээжлэхэд хангалттай.
Жишээлбэл: 360007365 Эдгээр тоог гурав гурваар нь хэсэгчлэн хуваагаад санахад амар зүйлээр төлөөлүүлэн цээжил. 360-ыг Хbох-той, 007-г Жэймс Бонд, жилд 365 хоног байдаг гэх мэт. Тоо цээжилнэ гэдэг толгой өвдөх зүйл биш байгаа биз.
3. Цагаан толгой
Бид бүгд л цагаан толгойг сайн мэддэг. Тиймээс үгсийг цээжлэхдээ үүнийгээ ашиглаж болно. Хэрэв танд АНУ-ын мужуудын жагсаалт шиг олон зүйл цээж шаардлага гарсан бол нэг мужийг нэг үсэгт харгалзуулан цээжлэх хэрэгтэй. Дараа нь үсгээ хараад л цээжилсэн зүйлээ эргэн санах болно.
4. Төрөлжүүлэх
Энэ арга олон зүйл цээжлэх үед илүү үр дүнтэй. Тэднийгээ бүлэг болгон ангилна гэсэн үг. Яг л дэлгүүр орохдоо гаргадаг жагсаалт шиг. Алим, шампунь, бяслаг, сүү, элсэн чихэр, гадил, саван, самар, гурил
Одоо тэднийгээ: Жимс: Алим, гадил
Хуурай бүтээгдэхүүн: Самар, элсэн чихэр, гурил
Өдөр тутам хэрэглэх зүйлс: Сүү, бяслаг
Угаалгын өрөөнд: Шампунь, саван гэх мэтээр ангилбал цээжлэхэд дөхөм байдаг. Цээжлэх зүйлүүдээ ангилах бас нэг арга бий. Дэлгүүрийн бараа ангилсан байдлаар авах зүйлсийнхээ жагсаалтыг гаргавал танд ч амар байх болно.
5. Хэсэгчлэх
Өдөр бүр цээжлэх шаардлагатай зүйлст эл аргыг хэрэглэдэг. Жишээлбэл, утасны дугаар цээжлэхдээ орон нутгийн код болох эхний гурван тоог, дараагийн гурвыг гэх мэтээр хэсэгчлэн цээжилбэл илүү үр дүнтэй.
6. Хэлбэр дүрсээр тогтоох
Хүний нэр тогтооход хамгийн үр дүнтэй арга бол хэлбэр дүрсийг ашиглах арга. Жишээлбэл Хэрвээ та Сүхээ гэх хүнтэй танилцвал нүүрэнд нь томоос том сүх байгаа мэтээр төсөөлөн тогтоочиход л болно. Зугаатай хэрнээ үр дүнтэй арга шүү. Эсвэл түүнтэй танилцах үед ойрхон байсан зүйлс болон, түүний биеийн ерөнхий байдлыг ямар нэг хэлбэр дүрсээр төлөөлүүлэн цээжилж ч болох шүү дээ.
7. Төсөөлөх
Нэлээд эртний арга. Цээжлэх зүйлээ нүдэнд ил харагдахуйц газар байрлуулах нь төсөөлөх аргын гол техник. Жишээлбэл, та ногоо худалдан авах жагсаалтаа цээжлэхээр шийдсэн бол гэрийнхээ хамгийн их холхидог хэсгүүдэг ногоогоо нэг нэгээр нь байрлуулна.
8. Үлгэр зохиох
Энэ аргыг хэрэглэн юм цээжлэх нь маш сонирхолтой. Та цээжлэх ёстой зүйлүүдээ нэг болон нэлээд хэдэн өгүүлбэрт багтаан цээжилнэ гэсэн үг. Жишээлбэл, та тор, алим, сам, муурны хэвтэр зэргийг худалдан авах гэж байгаа бол Алиманд дуртай Жэйн муурынхаа хэвтрийг цэвэрлэхээр Фэликсээс тор авахдаа талархсан сэтгэлээ илэрхийлэн шинэ сам бэлэглэсэн гэнэ.
9. Товчлох
Үг болон текст цээжлэх үедээ энэ аргыг хэрэглэвэл илүү үр дүнтэй. Товчлохдоо үгийн эхний үсэг болон үеийг хураангуйлна. Жишээлбэл, "Хүүхэд бүр жимсэнд дуртай" хэмээх өгүүлбэрийг ХБЖД гэж хураангуйлна. Үүндээ солонгын өнгөний дараалал, нот зэргийг оролцуулбал илүү үр дүнтэй байдаг.
10. Харьцуулах
Аливаа үгийг цээжлэхдээ түүний шинж чанарыг санахад хялбар зүйлстэй харьцуулан тогтоовол хялбар байдаг. Жишээлбэл, саванг үнэрээр нь цэцэгтэй эүйрлэж, эсвэл өнгө, хэлбэрээр нь бусад зүйлстэй харьцуулна.

Thursday, November 1, 2007

"Үгүй, би уухгүй"

Архиний тухай жоохон юм бичдэг юм билүү гэж бодлоо. Ер нь ингээд хараад байхад манай Монголчууд архинд нугасгүй юмаа. Юу л болно, бүгд дээр нь 'идээний дээж' гэж байгаа л 'хэнд ч хэрэггүй' ус уух юм даа.

Миний хувьд би багаасаа архинд дургүй болж өссөн гэхүүдээ. Ер нь архи уусан хүн их 'тэнэг' харагддаг. Яагаад ч юм бүү мэд. Цаана нь, миний бодлоор, энэ хүн үнэхээр тийм ухаантай л юм бол өөрт нь ямар ч хэрэггүй, дээр нь биенд нь муу (архийг хүний биед хэрэггүй гэдгийг тогтоогоод наян жил болж байна гэж хэлж болох байх, ганц хоёр хурц өвчний үед 50гр-ийг хэрэглэдэг байж магадгүй) энэ зүгээр л усыг ууж байдаг. Логикоор, энийг "Архи уудаг бол Тэнэг" гээд тодорхойлчихож болох юм шиг. Бас нэг үг байдаг. Бид нар тамхи татдаг хүнийг тамхичин гэж нэрлэдэг. Тэгвэл архи уудаг л бол "Архичин" гээд нэрлэчихэж болох нь байна шд, хэхэхэ.

За намайг ингээд баахан юм биччихээр (манай Монголд маань архи амсаж үзээгүй хүн гэж байхгүй, найман настай балчираас наян настай буурлыг хүртэл гэж ба орхилгүй бүгд архийг их бага хэмжээгээр хэрэглэж үзсэн байгаа) хүмүүс уурлах байхдаа. Азаар миний блог тийм олон хэрэглэгчтэй биш юм шиг байна, би+манай хэдэн найзууд & that's it.

Өө нээрээ нэмээд жоохон юм хэлэхэд би одоо ... настай, архи амсаж огт үзээгүй. За тэгээд Монголчууд минь зүгээр л "Үгүй, би уухгүй" гээд хэлчихэж болдоггүй юм уу? Та чинь өөрийн гэсэн толгойтой юм байгааздээ?

Tuesday, October 30, 2007

Урт наслахын нууцаас

Мэдээж бид єндєр насалж, vр хvvхэд, ач гучаа тойруулаад бужигнаж суухыг хvсдэг шvv дээ. Монголчууд бидний дундаж наслалт тийм ч урт биш, эмэгтэй хvний дундаж наслалт 65, эрэгтэй хvний дундаж наслалт 63 гэж уншиж байсан юм байна. Харин япончуудын дундаж наслалт эрчvvд нь 78, эмэгтэйчvvд нь 85 гэсэн. Бид яагаад урт насалж болохгvй гэж. Генетикийн хувьд хvн 120 хvртэл наслах боломжтой гэж vздэг юм билээ. Эрчvvд эмэгтэйчvvдээс 5-10 жилээр бага насалдаг болох нь судалгаанаас харуулдаг бєгєєд, эрчvvд ялангуяа идэж буй зvйл, хєдєлєгєєндєє бага ч гэсэн анхаарал хандуулах хэрэгтэй юм шиг. Эрvvл энх, урт удаан наслах нь гагцхvv эмнэлгээс шалтгаалдаггvй. Харин таны амьдрах ухаан, амрах ухаан, хєдєлгєєн, хооллолт гээд хамгийн энгийн ойлголтыг хэрхэн хэвшvvлж сурснаас шалтгаална. Эрvvл байх, урт наслахын тулд баримтлах зарчмуудаас толилуулъя.
1.Цадталаа бvv ид. Хоолонд битгий шуна. Хvнд 2500 к.калори хэрэгтэй гэдэг ч 1500-аар л хязгаарла. Ингэснээр та эд эсийнхээ ачааллыг зохицуулж, идэвхитэй байдлаа бvрэн хадгалж чадна. Биеийн эд эс хурдан шинэчлэгдсэнээр бие организм байнга євчинд нэрвэгдэж байдаг юм. Тийм ч учраас их ч биш, бага ч биш тааруулан хооллож сур.
2. Таны хэрэглэж байгаа хоолны жор, хольц хачир насандаа тохирсон байх хэрэгтэй. Тухайлбал 30 настай эмэгтэй хvн vхэр, хонины элэг, жимс, самрын зvйл идвэл vрчлээ мєддєє суухгvй. 50-иас дээш насныханд кальци оролцсон хоол хvнс хэрэглэвэл яс болоод зvрхийг хэвийн байлгахад тустай. 40-єєс дээш насны эрчvvдэд цагаан идээ болон бєєрийг хоолонд хэрэглэж бай. Энэ нь стрессийг сааруулах сайн талтай.
3. Єєртєє тохирох ажил эрхэл. Ажил хийдэггvй хvн ажил хийдэг чацуутнуудаасаа 5 насаар ах юм шиг харагддаг байна. Ер нь нийгэм судлаачдын судалгаанаас vзэхэд хєгжим судлах, гvн ухаан судлах, уран зураг сонирхолох нь залуужуулах увидастай.
4. Амьдралынхаа ханийг зєв сонго. Хайр дурлал, нинжин сэтгэл таныг хєгшрєхєєс сэргийлж чадна. Та долоо хоногт 2 удаа бэлгийн харьцаанд орвол даруй 14 насаар залуужина гэдгийг судлаачид тогтоожээ.
5. Єєрийн гэсэн санаа бодолтой бай. Ухамсартай амьдарч байгаа хvн дарамтад тєдийлєн єртєхгvй. Урсгалаар идэвхигvй замнагч л vргэлж дарамтад орж байдаг шvv дээ.
6. Хєдєлгєєнтэй бай. Єдєрт спортоор наймхан минут оролдоход л амьдрал чинь хэдэн жилээр уртсаж байна гэсэн vг. Хєдєлгєєнд ялангуяа 30 наснаас хойш боловсролт нь саардаг єсєлтийн дааврууд чєлєєлєгддєг.
7. Сэрvvн орчинд унтаж бай. 17-18 хэмээс илvvгvй температyрт унтаж сурвал залуу тєрхєє удаан хадгалж чаддаг нь нэгэнт батлагдсан. Таны хvрээлэн байгаа орчны температyраас организмын бодисын солилцооны шинж тэмдгийн илрэл шалтгаална.
8. Цаг vргэлж єєрийгєє зугаацуулж бай. Єєрийгєє юм бvрээс хязгаарлахыг бvv эрхэмлэ. Зарим vед амьдралын хатуу хvрээнээс гарч бай. Амьдралын єєрийн тогтсон хэм хэмжээг зєрчиж, хаалттай, амтат хэлтэрхий хvртэхийг зарим vед бодож, сэтгэж хийж байгаарай. Энгийн жишээ авахад л шинэ цамц таалагдвал мєнгє гамнах бодлоо орхих хэрэгтэй.
9. Уур уцаараар єєрийгєє бvv дарамтал. Єєрийг тань юу гомдоогоов, хэнтэй маргасан зэргээ зарим vед нуулгvй ярьж бай. Сэтгэлийн шаналгаагаа тайлж чаддаггvй хvн євчинд хялбар нэрвэгдэх буюу хорт хавдараар євдєж болзошгvйг санаж яв. Судалгаанаас vзэхэд ємєн vv євчнєєр євчлєгсдийн дийлэнх нь уур уцаарт єртєгсєд байдаг юм.
10. Тархиа vргэлж дасгалжуул. Yгийн сvлжээ таах дасгал, хамт олонтойгоо тоглож наадах, ухаан бодол шаардсан ямар ч зvйлийг хийж бай. Энэ нь ухааны чадварыг сайжруулаад зогсохгvй зvрхний ажиллагаа, цусны эргэлт болон бодисын солилцоог идэвхижvvлдэг юм шvv.
За эцэст нь танд сануулахад сэтгэл хангалуун, жавхаалаг байх нь урт удаан наслахад зайлшгvй нєлєєлдєг гэдгийг хэлье. Та бvхэнд урт удаан наслахыг ерєєе.

Эхийг "Єглєєний санамж" номноос.

Saturday, September 15, 2007

Аз жаргал аз жаргалтай хүнд л ирдэг /Сонжоо/

Энэ асуултанд хүн бүхэн л өөр өөрийнхөөрөө хариулж чадна. Сэтгэл санааныхаа тэнцвэртэй байдлыг хадгалж, амьдралыг бүрэн дүүрэн мэдрэх чадвар нь хүний өөрийн нь дотоод байдлаас хамаардаг гэнэ. Нэрт сэтгэгч Ларошфуко “Аз жаргал аз жаргалтай хүнд ирдэг, харин зовлон гуниг зовлон гунигтай хүнд л ирдэг…” гэж хэлсэн байдаг. Тэгвэл та өөрийгөө аз жаргалтай хүн мөн үү гэдгийг мэдэхийн тулд дараахь асуултуудад хариулаад үзээрэй.

1. Та өөрийнхөө амьдралын тухай дурсахдаа
а. Ашиглаж чадаагүй байгаа боломжуудын тухай бодно - 1
б. Амьдралд минь тохиолдсон олон сайн сайхан явдлын тухай бодно - 2
в. Өнгөрснөө бодох тусам гуниг, харуусал л төрдөг - 0

2. Зөвхөн гэр бүлийнхээ хүрээнд өнгөрүүлэх баяр боллоо. Энэ үед танд юу гэж бодогддог вэ?
а. Энэ ч миний хувьд дэндүү уйтгартай хэрэг байна аа - 0
б. За яах вэ, хааяа ингэж амарсан ч болохгүй нь юу байх вэ? - 1
в. Хамгийн ойр дотны хүмүүстэй хамтдаа байх сайхан боломж гарч байгаа юм биш үү? - 2

3. Таны хань бол
а. Хамгийн сайн хүн - 2
б. За даа, сэтгэлд минь хүртэл ч хол байна даа - 0
в. Жирийн л нэгэн - 1

4. Та ажилдаа дуртай юу?
а. Яаж дуртай байх юм бэ?, энэ чинь ердөө л ажил шүү дээ… - 0
б. Зүгээр, болоод л байдаг юм - 1
в. Тэгэлгүй яах вэ! - 2

5. Өөртөө тохиолдсон эртний нэгэн хайр дурлалын тухай бодохдоо та
а. Тийм сайхан гэгээн дурсамжийг зүрх сэтгэлдээ хадгалж явах хэрэгтэй - 2
б. Тэр бол миний амьдралд тохиолдсон хамгийн чухал хүн биш байсан юм аа - 1
в. Би энэ тухай санах ч дургүй - 0

6. Та толинд хараад юу боддог вэ?
а. Өөрийгөө толинд харах л юм бол өдөржингөө сэтгэл гундуу байдаг - 0
б. Өнөөдөр би ямаршуухан байдалтай харагдаж байна даа гэж боддог - 1
в. Өөрөө өөртөө аятайхан инээмсэглээд нүдээ ирмэдэг дээ - 2

7. Найз чинь амралтаараа Кипр арал руу явлаа. Харин та бөглүү жижигхэн суурин дахь эмээгийнхээ байшинг засах болжээ.
а. хөдөө, нам гүм газар амрах би дуртай шүү - 2
б. надад дахиад л аз таарсангүй - 0
в. за яах дээ, Кипр лүү дараа л явна биз - 1

8. Хүүхэд тань тэмцээнд маш амжилттай оролцлоо
а. Мэдээж хэрэг, тэгэх гэж л бэлдэж цаг зарсан юм чинь - 1
б. Ээ дээ, өрсөлдөгчид нь сулхан хүүхдүүд байсан байлгүй дээ - 0
в. Миний хүү олон юманд авъяастай гэдгийг би мэдэлгүй яах вэ? - 2

9. Хэрвээ танд амьдралаа цоо шинээр дахин эхлэх боломж гарвал
а. Яг одоогийнх шигээ амьдрах болно - 2
б. Өмнөх алдаагаа аль болох багахан шиг давтахыг хичээнэ дээ - 1
в. Тэгж болдогсон бол ч бүгдийг нь л өөрчилмөөр байна - 0

Харин одоо оноогоо тоолоод үзээрэй.
13-18 оноо. Та аз жаргалтай байж чаддаг, амьдралд бүтээлчээр ханддаг хүн юм. Гэхдээ хувь заяа таныг бусдын адил хааяа хааяахан хатуухан шалгадаг ч та өөртөө итгэх итгэлээ алддаггүй юм байна. Үргэлжийн өөдрөг сэтгэл, амьдралд дуртай зангаараа та бусдын хувьд ихээхэн том нөмөр нөөлөг болдог, тэднийг өөртөө татах их хүчийг агуулдаг ажээ.

7-12 оноо. Аз жаргал гэдэг таны хувьд сэтгэл санааны тогтвортой байдал биш, түр зуурын л мөч юм. Та өөрийгөө бүрэн дүүрэн аз жаргалтай гэж боддоггүй. Танд аз жаргалтай байхад чинь юу саад болоод байгааг нэг тунгааж үзээрэй. Магадгүй амжилтын хойноос хэт улайран хөөцөлдөж байгаа чинь юм уу, өөртөө хэтэрхий шүүмжлэлтэй ханддаг болохоор тэр үү, эсвэл ердөө сэтгэл санаа чинь их залхуу байна уу гэдгийг мэдэхийг хичээгээрэй.

0-6 оноо. Та өөрөө өөрийнхөө бодож байгаа шиг тийм аз жаргалгүй хүн биш юм биш үү? Хэрвээ та амьдралыг харж буй “хар шилээ” авчихаж чадвал амьдрал тань хамаагүй хөнгөн болно доо. Та өөртөө болон ойр дотныхондоо итгэж бай. Хувь заяа гэдэг чинь өөрийг нь зоригтойгоор тосон ирж яваа хүнд л инээмсэглэдэг гэдэг шүү дээ…!

Sunday, September 2, 2007

Аз жаргал гуйлгачин шиг

Аз жаргалыг дараа ир гэж бүү буцаа
Анхны яргуй цасан дороос ургадаг шиг
Аадар бороо дээд тэнгэрээс асгардаг шиг
Аз жаргалын элч цаг цагтаа ирдэг юм

Хойтон жилийн наадамд өмсөхөөр хадгалсан
Хоргой эмжээртэй дээл бишээ аз жаргал
Бороо сүлсэн нарны гэрэл солонго болон нумладаг шиг
Бодол ариуссан насны жаргал хайр болон ивлэдэг юм

Зузаан янаг сэтгэл үүрдийн үүрдийг хүслээ ч
Зуурдын энэхэн хорвоогийн зураг төөрөг хатуу
Арзыг хорз болтол нь нэрж болохоос бус
Аз жаргалыг дараа эдэлнэ гэж хадгалж болдоггүй юм

Аз жаргалыг дараа эдэлнэ гэж өөрийгөө бүү хуур
Ачит ээжийгээ дараа жаргаана гэж өдөр хоногийг бүү хуур
Аугаа эх орноо дараа мандуулна гэж өстөндөө бүү хуурт
Алаг үрээ дараа ир гэж үрийн заяаг бүү хуур

Аз жаргал гуйлгачин шиг үүдийг чинь тогшвол бүү хөө
Агшин хором бүхэн эргэж ирдэггүйг бүү умарт
Ариухан сэтгэлийн үнэн үгээ бүү хадгал
Аяндаа минийх л юм чинь гэж намайгаа бүү шаналга

Шаглаж дуусаагүй үлдсэн торгон дээл шиг
Шаналалд идэгдсэн гундуу заяа үлддэг юм
Шатаж дуусаагүй унтарсан гал шиг
Санасаар яваад өнгөрсөн дутуу амьдрал үлддэг юм

Алтан дөрөө уяан дээр хангинахад
Аянчин хорвоогийн морийг тосож ав
Аяар аяар хаалгыг чинь тогших
Аз жаргалыг бүү буцаа...

Б. Энхтуяа
1996 он

Цаг бол алт

Бяр чадлын ундарга тул
Бодож сэтгэхэд цаг гарга.

Бага залуу харагдах тул
Тоглож наадахад цаг гарга.

Орчлонгийн жам өршөөлгүй тул
Мөргөж сүсэглэхэд цаг гарга.

Оюун ухаан дундрашгүй тул
Уншиж мэдэхэд цаг гарга.

Ариун хишиг бурханых тул
Хайр сэтгэлдээ цаг гарга.

Аз жаргалын харгуй тул
Найз нөхөртөө цаг гарга.

Зурх сэтгэлийн дуулал тул
Инээж баясахад цаг гарга.

Зүдрэх цаг ээлжтэй тул
Өглөг хишигт цаг гарга.

Хөлс болгон шагналтай тул
Ажил хөдөлмөрт цаг гарга.

Хүрэх диваажин нэхэлтэй тул
Буян хураахад цаг гарга.

Thursday, March 15, 2007

Эхлэл Beginning

Ер нь хүн өдөрт хэдэн юм дунджаар бодож, хэдэн мэдээлэл дунджаар хаанаас олж авдаг юм бол? Үүнийг гаргасан, ядаж ойролцоогоор гаргасан юм байдаг л байх. Тэгээд энэ блогоо уг нь тодорхой нэг сэдвээр дагнаад бичье гэж бодсон чинь энэ ертөнц дээр бичих, мэдээлэх юм үнэхээр олон байнаа. Тэгээд ерөөсөө юуг бичмээр байна тэр болгоныгоо бичихээр шийдлээ. За ингээд миний блогд тавтай морил.

I was just wondering how many things a person think about a day, from where how much information is taken? There might be any information about this or at least approximately. I thought I would write this blog with only one topic, but in fact, there are so many things that I can write about in the world. So, I decided to write about all things I wanted to write. Well, welcome to my blog.