Thursday, July 24, 2008

Байнга инээх шалтаг хай


Стресстэй бол өдөр тутам чигчий хуруундаа иллэг хий. Хөлийн ул, чих, гарын хуруунд дотор эрхтнүүдтэй холбоотой био идэвхит цэгүүд олноор байрладаг бөгөөд эдгээр цэг дээр иллэг хийж эрүүл мэндээ хамгаалан сайжруулж, зарим өвчнийг анагааж болно. Тухайлбал, чигчий хуруунд зүрхний, нэргүй хуруунд элэгний, дунд хуруунд гэдэсний, долоовор хуруунд ходоодны, эрхий хуруунд тархины үйл ажиллагаатай холбоотой био идэвхт цэгүүд байрлана.

- Нэг гарын алгыг доош харуулаад нөгөө гарын эрхий /дээд талд/, долоовроор хуруугаа чангахан чимхэнэ.
- Хурууны иллэгийг үзүүрээс уг руу нь чиглүүлэн хийх бөгөөд чигчий хуруунаас эхэлнэ.
- Хурууны хажуу талд мөн ийм маягаар иллэг хийнэ. Хуруу тус бүрт 3 удаа илэг хийгээрэй.
- Долоовор, дунд хуруугаар хурууны үе дээрээс барьж татна /чанга биш/. Хуруу тус бүрд 3 удаа татлага хийнэ.

Инээж бай Инээд мэдрэлийн ядаргааг эмчилдэг. Өөрийн ба өрөөлийн амьдрал дахь инээдэмтэй бүхнийг анзаарч инээж байхыг хичээ. Элгээ хөштөл, нулимсаа гартал хөхрөх хамгийн сайн. Энэ нь бодисын солилцоог сайжруулан цээжний булчин хөгжүүлж зүрхний үйл ажиллагааг идэвхжүүлдэг.

Байнга инээх шалтаг хай. Найз нөхөдтэйгээ уулзах, гэр бүлийн амьдрал, хошин урлаг, инээдмийн кино, аялал жуулчлал зэрэг боломжтой бүхнээс инээд, хөөр баясал, таашаал авч бай. Таагүй дурсамжийг сэтгэлдээ хадгалах нь удаан үйлчилгээтэй хор идсэнтэй адил. Урам зоригтой, өөдрөг байх нь эрүүл байх нэг үндэс. Иймд золгүй явдал, уйтгар гуниг, гомдол зэргийг аль болох хурдан март. Хэрэв өөрт тань зовлон тохиолдож, тэр нь танаас шалтгаалсан бол сайтар тунгаан дүгнэ. Алдсан бол түүнээсээ суралц, хожим давтахгүйн тулд яах тухайгаа шийд. Хэцүү үеийг дахин дахин сэргээж санах нь түүнийг олон дахин туулж өнгөрөөхтэй л адилхан. Иймд зөвхөн ирээдүйгээ, маргаашаа харж амьдар.

Таагүй явдлыг эргэж бүү дурс. Түүний оронд өөрийн болон өрөөлийн аз жаргал, амжилт, хорвоогийн сайн сайхан бүхнийг олж харж, чин сэтгэлээсээ баярлаж бай. Сэтгэл сэргэх, хөгжин баясах шалтгаан тоо томшгүй олдоно. Үргэлж инээж баярлаж явах шиг жаргал байдаг гэж үү.

Хөдөлгөөн ба байгаль мэдрэлийн ядаргааг эмчилнэ. Долоо хоногт ядаж нэг удаа ой мод, голын эрэг, цэцэрлэгт хүрээлэнгээр зугаалах нь чухал. Өдөрт хамгийн багадаа 15 минутыг гүйх, аэробекээр хичээллэхэд зарцуулах нь зүйтэй.

Нойр. 22-оос 24 цаг хүртлэх нойр нь бие сэтгэлийн ядаргааг арилгах, цовоо сэргэлэн байхад онцгой үүрэгтэй.

Хобби ядаргааг арилгаж тайвшруулдаг тул хүн бүхэн чөлөөт цагаараа дуртай зүйлээ хийж байх нь хамгийн сайхан амралт.

Эссэ бичих агуу бөгөөд санаанд оромгүй 7 сануулга


1. Таны эссэг Олимпийн шүүгчид дүгнэхгүй. Эссэ бол гараагаа арван оноотой эхлээд, алдаа гаргах бүрт оноогоо хасуулдаг Олимпийн усан сэлэлт, эсвэл уран гимнастикийн үзүүлбэр биш. Эссэг гартаа улаан үзэг барьсан харгис шүүгч бус, сэтгэл догдлуулсан мэдээллийг хүлээж буй багш профессор уншина. Энэ хүн эссэний тань сэдэвт бус, харин таны тухай сэтгэгдэлээ тархиндаа бичиж, дүгнэлт хийх бөгөөд бүр ихдээ “энэ залуу надад үнэхээр таалагдаж байна” хэмээн уулга алдана.

2. Танд нэг гоц санаа байх ёстой. Энэ нь эхний зөвлөгөөнөөс урган гарна. Эссэг уншигч хүн асуултын дагуу гол санааг хэр гаргасан эсэхийг мэдэхийн тулд маш хурдан уншдаг. Иймт та мянга түмэнтээ таарах /бөх барилдах нь намайг анхаарлаа төвлөрүүлэхэд сургасан, эмээгийн үхлээс болж сарнай үнэртдэг болсон, би бусдад тус хүргэхийг хүсдэг учраас эхлээд өөртөө туслана/ санааг давтсан л бол хэдий сайн цэгцтэй бичигдсэн ч олигтой үнэлгээ авахгүй л болов уу. Үнэндээ, дэвшүүлсэн санаагаа хэт чамирхаж илэрхийлвэл тэр нь их нуршсан болдог.

3. Гол санаа тань өөриймсөг бөгөөд нүсэр биш байх ёстой. “Том сэдэв”-ээс аль болох зайлсхий. Ойрхи Дорнод дахь энх тайван, экологи, иргэний эрх ба хүний ерөнхий зан төрх гэх мэт илэрхий нүсэр гарчигаас гадна “ёс суртахуун”-аар жонхуудсан том санааны олон зуун жижиг хувилбаруудаас болгоомжлох хэрэгтэй. Өөрийн гэсэн, агуулга төгөлдөр, анхны санаагаа хадгалсан байвал санаа тань тод томруун болно. Ёс суртахууны асуудал хөндөн ярих гэж байгаа бол санаанд оромгүй, өвөрмөц бөгөөд өөртөө тохируулсан байдлаар бичих хэрэгтэй.
Амжилтгүй санаа: Намайг зусланд байхад нагац ах Харри маань үгүй болсныг эцэг, эх маань дуулгахад би тэрээр хичнээн энэрэнгүй, өгөөмөр хүн байсныг дурсан санасан.
Арай илүү хувилбар: Нагац ах Харриг нас барах үед эцэг, эх маань надад анх нас бие гүйцсэн хүн шиг хандсан юм. Тэгэхэд би зусланд амарч байсан ба тэд намайг оршуулганд явуулахаас амрах нь дээр биз гээд хоер долоо хоногийн дараа л сая тэрхүү гунигт мэдээг дуулгасан юм.
Сануулга: Зөв хувилбар бол, яриа нагац ах Харригийн тухай бус /тэр эссэний гол агуулга биш шүү дээ/, таны тухай өрнөх ёстой. Иймд та аль болох тодорхой хүрээнд өөрийн тухай өгүүлэн бичвэл зохино. Ийнхүү бичихдээ багшид чухам хэн болох, бие даасан болон өсөн дэвших тэмүүлэлтэй эсэхээ илэрхийлнэ. “Жинхэнэ” өгүүлэгдэхүүн нь нагац Харри ч биш, эцэг, эхтэйгээ маргасан тухайд ч биш, харин таны өсөн хөгжих хүсэл тэмүүлэл, чадвар дэвшлийн тухай юм.

4. Үлгэр-1: Сул чөлөөтэй бай, бүү тэвд. Багш профессорууд танд олонтаа зөвлөх боловч та ямарч дасгал, сургуулалтгүй бол ханын зураг зурах зураач эсвэл кинонд тоглох жүжигчин адил балмагдана. Ер нь зурах, жүжиглэх нь хүн бүр хийж чадах зүйл мэт боловч бэлтгэл, сургуулилтгүйгээр барахгүй ажил. Бичих ч бас үүнтэй мөн адил. Та өөртөө итгэлтэй болсон нөхцөлд л тайвширч чадах тул хэд хэдэн ноорог бичиж, мэдлэгтэй хүнээс зөвлөгөө авсаны дараа л сая сэтгэл өег болно гэсэн үг.

5. Үлгэр-2: Сул чөлөөтэй бай, бүү тэвд. Та өөрөө чухам хэн бэ? Бид өөрсдөө бие хүний хувьд олон төлөөлөл, хэсэг болдог. Тухайлбал, гэр бүлийн хувьд нэг, найз нөхдийн хувьд нэг, албан ёсны үйл явдалд нэг, мөн ганцаардсан үедээ бас нэг өөр бие хүн болдог. Найзуудтайгаа тэнэглэн тоглож байхад тань Polaroid-аар авхуулсан болон ахынхаа хурим дээр хамгийн аятайхан гарсан хоёр зургийн алийг нь багш илүүд үзэх бол. Та стратегийн шийдвэр гаргах хэрэгтэй. Та эдгээрийн аль нэг дүрийг сонгож, сайтар боловсруулан танилцуулах ёстой. Энэ бол амжилтад хүрэхэд хамгийн дөхөмтэй. Таныг хийж буй ажилдаа махаруу, онцгой хүн гэдгийг харуулах дүрийг сонгоно гэсэн үг юм.

6. Хайр дурлал бол хамгийн чухал нь биш ч, нэгэнт танд байгаа бол түүнийгээ гээж болохгүй. Ямар ч сэдвээр эвтэйхэн бичиж болох боловч, хамгийн их сэтгэгдэл төрүүлэхүйц сэдвийг сонго. Эргэлзээ бус хүсэл эрмэлзлэлийнхээ тухай бич. Өсвөр насныхны зовинол, ичгүүргүй явдлууд багш хүнд тун залхмаар байдаг тул үүнээс зайлсхийх хэрэгтэй. Та ямар нэг зүйлд сэтгэл татагддаг бол тэрхүү сэтгэл, итгэл үнэмшлээ тодорхой илэрхийлэн бич. Бага дүүдээ тэгтлээ хайртай биш бол яагаад гэдгээ мөн л хошигнол, сонирхолтой яриа, түүх, болсон явдал зэргээр тайлбарлан эссэн дээр өөрийн тухай аливаа чухал мэдээллийг хүргэж чадвал багшид үнэлэгдэх боломж тань төдийчинээ нэмэгдэнэ.

7. Эссэ бичигчдийн ховор хэрэглэх хоёр үр нөлөөтэй хийгээд чамирхуу хэрэгсэл
Харилцан яриа, ишлэл
Тааруухан хувилбар: Миний төгөлдөр хуурын багш, хатагтай Фон Крабб зөвхөн төгөлдөр хуур тоглохыг заагаад зогсохгүй амьдралд хэрэгтэй олон зөвлөгөөг хичээлээрээ өгсөн юм. Түүний англи хэл нэг их сайнгүй бөгөөд байгаа байдал нь хуучинсаг боловч би түүнийг үргэлж санах болно.

Илүү хувилбар: “Алекс, чамайг төгөлдөр хуурынхаа ард суун одоо л эхэлж байна гэж бодож байхад чинь бусад хүмүүсийн хувьд концерт аль эрт эхэлчихсэн байдаг. Тиймээс зөв сууж сур” гэж Фон Крабб хэлдэг. Тэр бүр анхныхаа өдөр л түүний араас өөр хоорондоо шивнэн “Хатагтай Фон Крабб бөмбөг” гэж дуудахгүй байхыг сануулж билээ. Гэвч бид яаж тэсэх вэ дээ. Бид шоолон ярилцдаг ч түүнийг хүндэтгэж бас эмээдэг байсан.

Сануулга: Эссэний бичилтэд хадагтай Фон Крабб гайхалтай байсан гэдгийг дагнан өгүүлбэл утга төгс болж үл чадна. Хоёр дахь бичилт түүний дутагдал биш, иш татсан зүйлээр илүү байгаа тул зохиогч буюу Алексын тухай ойлголт өгч, түүний талаар аятайхан сэтгэгдэл төрүүлж байна.
Уншигчийн сонирхолыг татна гэдэг бол эссэ бичигчийн бараг хамгийн гол зорилго, нууц түлхүүр нь юм. Танд илүү хувилбар хэмээх гарын авлагын адил бичих нь амаргүй. Үүнийг их сургуулийн профессорууд ч тэр бүр чаддаггүй. Гагцхүү ингэж бичихийг хичээж, эссэндээ гол дүрийн үгийг олж иш татвал өөрт тань тустай.

Жишээ: Эдгээр өгүүлбэрийн аль нь илүү вэ?
А. Би тэн хагаст нь дархан цаазтай, нөгөө хэсэгт нь томоохон эдлэн газар бүхий байшингуудтай том хотын захын нэгэн дүүрэгт суудаг.
Б. Би Бостноос 15 бээрийн зайтай орших Массачусетс муж улсын байгалийн үзэсгэлэнт дархан цаазат, хагас хэсэг нь хувийн эзэмшилд хамаарах эдэлбэр газар бүхий Линколны эдлэнд амьдардаг.
Сануулга: Хоёр өгүүлбэрийн Б нь арай илүү байна. Учир нь уншигчид хотын нэрийг сонирхох нь гарцаагүй. Америкийн агуу туужийн муу хувилбарт гардагийн адил “Миний аав том хотын том пүүст ажилдаг” гэж бүү бич. Үүнийхээ оронд Миний аав Вашингтон дахь “Арнолд ба Портер” хэмээх хуулийн том фирмд ажилладаг гэх нь дээр.
Мэдээж аливааг хэт дэлгэрүүлэн бичихэд аюул бий. “Хуулийн том фирм” гэдгийг “340 гишүүнтэй, 12 хотод салбартай /та хотуудыг нь нэрлэж болно/ хуулийн фирм” гэж болно л доо. Гэхдээ ийм хэт дэлгэрэнгүй мэдээллийг эссэнд оруулах нь тун ховор юм.
Кембрижийн Их Сургуулийн эссэн үйлчилгээний албаны заавраас.

Амжилт хэнд ирдэг вэ?


Амжилттай яваа хүмүүс өөрийгөө маш сайн мэддэг
Тэд өөрийнхөө юунд дуртай, юуг хийвэл амжилт олох, юуг хамгийн сайн хийж чаддаг, ямар авьяастай, түүнийгээ хэрхэн бусдад амжилттай санал болгохоо мэддэг. Тийм ч учраас тэдний хийсэн зүйлүүд үнэхээр чанартай болдог. Тухайлбал аав нь морь маллаж, малын хашаанд амьдарч, морины өвсөн дээр унтдаг байсан нэгэн хүү одоо америкийн хамгийн баян, нэр нөлөөтэй хүний нэг болжээ. Тэр морь маш сайн сургаж чаддагийнхаа ачаар морь сонирхдог, нэр нөлөөтэй, баячуудын дотны анд нь болжээ. Мөнгөтэй хүмүүс түүгээр морио сургуулахын тулд сарын өмнөөс захиалга өгдөг, морь худалдаж авахдаа хамт яваач гэж гуйдаг, манай эдлэн газарт амьдарч морийг минь арчлаад өгөөч гэж хүсэлт тавьдаг. Нэг ёсондоо тэр морь сургах ажлаа үнэхээр сайн хийдэг, өөрийнхөө үнэ цэнийг мэддэг, өөртөө итгэдэг, авьяас чадвараа бусадтай хуваалцдагийнхаа ачаар морины хашаанаас орд харшид амьдардаг болж чаджээ.

Амжилттай яваа хүмүүс өөртөө болон бусдад шаардлага тавьж чаддаг
Танил маань саяхан нэгэн компанийн борлуулалтын менежертэй гэрээ хийхдээ “Би энэ гэрээн дээр чинь гарын үсгээ зурж чадахгүй юм байна. Маш их алдаатай, бас гэрээний стандартаар бичээгүй байна. Дахин янзалж ир” гэж хэлэхийг би сонссон юм. Түүнд уг нь гэрээний үг үсгийн алдаа зэрэг нь нэг их хамаагүй л дээ. Тэр тогтмол хугацаанд чанартай бараа авч л байвал болно. Гэтэл тэр тэгж хандсангүй. Амжилттай яваа хүмүүс өөртөө ч, бусдад ч шаардлага тавьж чаддаг, байх ёстой хэм хэмжээг мөрдөж, бусдаар ч мөрдүүлж чаддагийнхаа ачаар амжилтад хүрдэг.

Амжилттай яваа хүмүүс бусдад туслахдаа үргэлж дуртай байдаг
Хөгшин настай болсон нэгэн эмээгийн бие нь эрс муудаж, аажмаар үхэж эхлэжээ. Тэр маш олон жилийн турш чадлынхаа хэрээр ядуучуудад тусалдаг байсан юм. Түүнээс бурхан “Чи үхэхээс айж байна уу” гэж асуув. Эмэгтэй “Үгүй ээ. Би айхгүй байна. Гэхдээ надад одоо үхэхэд ичгэвтэр байна. Би бусдын төлөө хангалттай их сайн зүйл хийж чадсангүй шүү дээ” гэж хариулжээ. Бурхан түүнд “Тэгвэл чи хэзээ ичгэвтэр бус боллоо гэж санагдана, тэр үедээ ирээрэй. Би чамд туслана” гэж хэлээд буцаав. Амжилттай явахыг хүсдэг хүн бүр энэ домгийг үргэлж санаж байхтун. Бусдад туслахдаа хэзээд дуртай байгаарай. Таныг цаанаас чинь аз ивээх болно.

Амжилттай хүмүүс өчүүхэн зүйлийг ч мартдаггүй
Тэд өөррүү нь залгасан хүмүүсрүү эргээд залгадаг. Тэд мэндчилгээ аваад баярлалаа гэж хэлэхээ мартдаггүй. Тэд өөрийнх нь амжилттай яваад тусладаг үйлчлэгч, манаач, түнш, найзууддаа баяраар талархлын мэндчилгээ бичихдээ дуртай байдаг. Тэд амжилт гэдэг бол өөрийг нь сайхан амьдрахад тусладаг өчүүхэн зүйлсээс бүрддэг гэдгийг мэддэг.

Амжилттай яваа хүмүүс өөрөө өөрийгөө зоригжуулж чаддаг
Миний нэг зохиолч найз байдаг юм. Тэр миний л мэдэхийн бараг 20 жилийн турш элдэв өгүүлэл, нийтлэл, ном бичиж сонин, сэтгүүл, хэвлэлийн компаниуд руу илгээсэн. Харамсалтай нь тэдгээрийг нь огт нийтлэдэггүй байв. Тэр энэ 20 жилийн хугацаанд сэтгэлээр унаж архинд орж үзсэн, эхнэртээ хаягдсан, дахиж хэзээ ч бичихгүй гэж шийдэж байсан. Гэхдээ тэр 20 жилийн дараа “Би заавал амжилт олно, энэ хэцүү давааг харин ч нэг даваад гарна шүү” гэж өөрөө өөрийгөө зоригжуулж чадсан юм. Хэдийгээр тэр маш орой ухаарсан ч өөрөө өөрийгөө зоригжуулж, итгүүлж чадсан нь хамгийн чухал. Өнөөдөр тэр манай хотын хамгийн шилдэг нийтлэлчдийн нэг. Харин та заавал миний найз шиг 20 жил азгүйтэх шаардлагагүй шүү дээ.

Амжилттай яваа хүмүүс өөртөө хайртай байдаг
Оскар Уайлд “Өөрөө өөрийгөө хайрлах нь урт хугацааны жаргалтай амьдралын эхлэл болдог” гэж хэлж байжээ. Бусдаар өөрийгөө хайрлуулах нь эхлээд өөрөө өөрийгөө хайрлахаас эхэлнэ, өөрөө өөрийнхөө үнэ цэнийг дээшлүүлэхээс эхэлнэ.

Амжилттай яваа хүмүүс амжилтанд хамаг чадлаараа тэмүүлдэг
Тэд хэзээд хамгийн том амжилтын төлөө л тэмүүлдэг. Найзуудтайгаа мөрийтэй тоглохдоо ч, хөл бөмбөгийн тэмцээнд оролцохдоо ч, сүлжээгээр контрстрайк тоглохдоо ч, бас компанийн дэд захирлын албан тушаалд өрсөлдөхдөө ч ялагч нь байхыг тэмүүлдэг. Тэд бүхий л зүйлд ялагч болохын төлөө тэмүүлдэгийнхээ ачаар талд нь ч болов амжилт олдог.

Амжилттай яваа хүмүүсийн мөрөөдөл нь том байдаг
Хүн бүр мөрөөдөж чаддаг. Гэхдээ маш цөөхөн нь мөрөөдлөө биелүүлдэг. Учир нь тэд маш их хөдөлмөрлөдөг. Майкл Делл “Амжилтанд хүрэхийн тулд лифтэнд суух хэрэгтэй. Хэрэв лифт эвдэрсэн байвал шатаар ч болов өгс. Ямар ч л байсан түүнд хүрэх хэрэгтэй” гэж хэлжээ. Үнэхээр ямар нэгэн өндөрлөгт хүрэхийн тулд та мөрөөдөх хэрэгтэй. Гэхдээ нэлээд том мөрөөдөх ёстой. Үүндээ хүрэхийн тулд өдөр бүр бага багаар урагшил. Нэг ч өдрийг байгаа байдалдаа өнгөрөөж болохгүй. Тэгээд ч амжилт гэдэг үгийн өмнө ажиллах гэдэг үг байдаг шүү дээ.

Амжилттай яваа хүмүүс амьдралын философитой байдаг
Элвис Преслигээс амьдралын философийнх нь тухай асуухад “Миний амьдралын философи маш энгийн. Хэн нэгнийг хайрлах хэрэгтэй. Ямар нэг зүйлийг хүлээх хэрэгтэй. Түүнийхээ төлөө ямар нэг зүйл хийх хэрэгтэй” гэж хариулжээ. Амжилттай яваа хүмүүс өөрийнхөө болон бусдын өмнө хариуцлага хүлээх ёстой гэдгээ мэддэг. Тэд амьдралын философитой байж, бусдад үлгэр дууриал болохуйцаар амьдардаг.

Амжилттай яваа хүмүүс өөрийн гэсэн шүтээнтэй байдаг
Энд “шүтээн” гэдгийг ямар нэг бурхныг тахиж, шүтэх гэдгээр бүү ойлгоорой. Харин ямар нэгэн ухаантай, амжилттай хүнийг өөрийн үлгэр дууриаллаа болгож, түүн шиг болохыг тэмүүлж амьдрах хэрэгтэй гэдгээр ойлгоорой. Миний нэг багш өөрийнхөө шүтээний тухай ярьсныг санаж байна. Түүний анхны шүтээн нь долоо хоногт тавхан долларын төлөө үүр цайхаас эхлүүлэн үдэш болтол ажилладаг зарц ээж нь байж. Харин нөгөө шүтээн нь дөрөвдүгээр ангийн боловсролтой ч, том гэр бүлээ тэжээхийн тулд гараа цэврүүттэл мод харуулддаг байсан мужаан аав нь. Энэ хүмүүс оройн хоолны ширээний ард хэзээ ч Аристотель, Сократын тухай ярьж байсангүй. Гэхдээ тэд, ажил хийж, цалин авч байгаа хүн үнэнч шударга ажиллах ёстой, хариуцсан ажлаа маш сайн хийх хэрэгтэй, түүнийхээ төлөө хариуцлага хүлээх ёстой, хамт ажилладаг хүмүүсээ хүндлэх хэрэгтэй гэдэг энгийн ёс зүйг хүүхдүүддээ сургачихсан байсан юм. Тийм ч учраас өнөөдөр хүүхдүүдийнх нь нэг нь Харвардын их сургуулийн хүндэт доктор болчихсон, миний өмнө хичээл зааж байна.

Бэрхшээлийг давж чаддаг
Амжилттай хүмүүс амьдралын бэрхшээлүүдийг сөрөн зогсож, даван туулахад байнгын хөдөлмөр нь тусалдаг гэж ярих дуртай. Тэд өмнөө зорилго тавиад, түүнийхээ биелэлтийг байнга хянадаг. Тэд хүрсэндээ сэтгэл ханаад зогсчихдоггүй. Тэд илүү өндөрт хүрэхийн тулд зогсолтгүй, улам эрч хүчтэй, хурдтай амжилладаг. Тэд унасан ч төд удалгүй хөл дээрээ босоод, шороогоо нэг гөвчихөөд дахиад л зүтгэж, мацаж эхэлдэг. Нэгэнт л зорьсон бол тэднийг юу ч зогсоодоггүй. Шавар шалбааг, бартаа саадын дундаас ч тэд гараад л ирдэг.

Эрүүл бас жаргалтай амьдралын нэг түлхүүр


Өдөр бүр тогтмол нэг алим идэх ... Үгүй юм аа. Энэ чинь аль хэдийнэ үеэ өнгөрөөсөн зүйл. Харин үүний оронд танд шинжлэх ухаанар бүрнээ батлагдсан урүүл, бас аз жаргалтай амьдрал өөд тэмүүлэх 10 алхмыг санал болгоё.

Лонх задлаарай
Дарсыг тогтмол хэрэглэх нь зүрх судасны өвчлөл, шүд хорхойтох, амьсгалын замын элдэв өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх эм болдог байна. Ялангуяа уоаан дарс нь хөгшрөлтийн эсрэг үйлчилгээ бүхий антиоксидантыг агуулдаг байна. Голландын нэгэн эрдэмтэн дарс уудаггүй эрчүүдийг өдөрт 100 гр улаан дарс хэрэглэдэг эрчүүдтэй харьцуулан судалжээ. Түүний судалгаагаар дарс хэрэглэдэг эрчүүд хэрэглэдэггүй эрчүүдээсээ зүрхний өвчлөлөөр 46% бага байжээ. Мөн, тогтмол зөв зохистой хэрэглэвэл ой тогтоолт сайжирдаг аж. Ямар ч сайн эмийг хэтрүүлбэл хор болно. Тйимээс өдөрт 50-100 граммаас хэтрүүлэлгүй хэрэглэх хэрэгтэй. Өдөрт хоёр хундагаас дээш дарс уух нь хөхний хорт хавдарт өртөх эрсдэлийг 82 хувиар нэмэгдүүлдэг байна.

Загасанд дургүй хэн байх вэ?
Дуртай юм чинь идээд л байж дээ. Дургүй байсан ч эрүүл сайхан амьдрахын тулд загасанд “дурлах” л хэрэг гарна. Загасны тосны найрлагад цусны эргэлтийг сайжруулах, хавдрыг эсэргүүцэх үйлччилгээтэй “Омега-3” хүчил байдаг. өдөрт ердөө 3 гр загасны тосыг хүнсэндээ хэрэглэхэд л зүрх судасны өвчлөлд өртөх магадлал 50%-аар буурдгийг эрдэмтэд хэдийнэ нотолжээ. Үүгээр ч зогсохгүй загасыг тогтмол хүнсэндээ хэрэглэх нь үе мөчний үрэвсэл, хавдрын эсрэг онцгой нөлөөтэй юм байна. Энэ төрлийн хүчил нь уураг тархинд ч сайнаар нөлөөлөхийн зэрэгцээ үрчлээний эсрэг үйлчилгээтэй аж. Жирэмсэн эмэгтэйчүүд загасны тосыг хэрэглэх нь удахгүй хорвоод мэндлэх бяцхан үрийнх нь сэтгэн бодох чадварт сайнаар нөлөөлдөг байна. Уг хүчлийг ихээр агуулсан байдаг салимон, хар амар, палтус зэрэг загасыг хүнсэндээ тогтмол хэрэглэхийг зөвлөе.

Хасахын төлөө
Өөхөн эд эсүүд чихрийн өвчин үүсгэх магадлал бүхий гормонуудыг боловсруулахаас гадна артерийн судасны хатуурал, зүрхний өвчин, хавдрын үүсвэр cytokine гэх эдийг бий болгодог байна. Мөн илүүдэл жинтэй байх нь зарим нэгэн хорт хавдрыг даллаж байдаг байна. Алгуур тайван, эрүүл зохистой аргаар илүүдэл жингээ хасахыг мэргэжилтнүүд байнга зөвлөдөг. Гэнэтийн хоолны дэглэм барьлаа гэхэд эхний хэдэн кг тураад, цаашдаа үр дүн өгөхөө больж , арьс сул унжина. Тиймээс хоолны хүнд дэглэм барьж , бие организмаа цочроолгүйгээр эрүүл, зөв хооллож, фитнесээр тогтмол цагаар хичээллэж илүүдэл жингээ хасаарай.

Тархинд ч бас дасгал хэрэгтэй.
Яг зөв. Бие махбодын нэгэн адил тархи ч бас дасгал хийгүй бол хөшүүн хойрго болдог аж. Тиймээс оюун ухаан шаардсан тоглоом наадгай тоглох нь эрүүл амьдралыг бэлэглэх бас нэгэн үндэс болох юм. Долоо хоногт дор хаяж нэг томхон үгийн сүлжээ бөглөж, утасны дугааруудыг аль болох цээжилж байхыг эрдэмтэд зөвлөж байна.

Шөнө ажиллах гэж үү?
Өдрийнхөө хийх ёстой зүйлийг шөнө л хийе хэмээн хойшлуулж байна уу? Муу л байна даа. Оройтож унтах нь илүүдэл жинтэй болохын нэгэн шалтгаан болно. Мэдээж стресс, ядарсан цонхигор арьс, нүдийг тань тойрсон хар зураас зэрэг сөрөг үр дагаврууд дутуу нойрыг дагалддаг нь нууц биш.

Ногоон цайтай мэндэлцгээе
Олон олон эрдэмтэн ногоон цайны ач тусыг шагшицгааж байна. Зүрх судасны өвчний эсрэг идэвхитэй тэмцэгч энэхүү цай танд залуу халуун насыг тань эргэн бэлэглэх болно. Ногоон цайнд антиоксидант агуулагддаг учраас өдөрт тогтмол нэг аягыг уухад л хөгшрөлтийн эсрэг илэрхий нөлөө үзүүлдэг гэнэ.

Испани хэл сурцгаая
Яагаад заавал Испани хэл гэж? Танд эрүүл амьдрал хэрэггүй гэж үү? Гадаад хэлтйг зөвхөн харилцааны хэрэглүүр болгон эзэмших нь эндүүрэл. Канадын хэсэг эрдэмтэд нэгээс дээш гадаад хэлээр ярих нь тархины цусан хангамжийг сайжруулдаг болохыг тогтоожээ. Гадаад хэлээр ярих үед хүний тархи эрэл хайгуулыг эрчимтэй хийдэг байна. Тиймээс ч цусны хангамж сайжирч, эрүүл амьдрахын үндэс болдог байна.

Эрчимтэй, эрчимтэй бас дахиад эрчимтэй...
Сексийн ач тусыг тоочоод ч баршгүй. Бид төдийгүй Эрдэмтэд ч сексийг дахин дахин уриалдаг. Америкийн эрдэмтэд Америк болон Европын орнуудын 3500-гаад хосуулын сексийн амьдралыг 10 жилийн туршид ажиглаж нэгэн дүгнэлтэд хүрсэн нь 7 хоногт дор хаяж гурван удаа секс хийдэг хосууд түүнээс бага тоогоор хийдэг бэлгийн харьцаанд ордог байсан бусад хосуудаас харьцангуй залуу, овор багатай байсан байна. Тиймээс залуу сайхан харагдахыг хэн бүхэнд дахин дахин сексийг уриалж байна.

Хөдлөөд бай
Хөдөлгөөн хийхийн ач холбогдлын талаар та, биднээр хэлүүлэлтгүй энд тэндээс тэртэй тэргүй олж мэдсэн гэдэгт эргэлзэхгүй байна. Тэгвэл саяхан Америкийн Мэрилэндийн Их Сургуулийн хэсэг эрдэмтэд аэробикийн идэвхитэй дасгал сургуулилт нь ой санамжийг илтэд сайжруулдаг болохыг тогтоосон тухай дуулсан уу?

Шидэт үрэл
Сайхан арьсны нууц юунд оршдог вэ? С амин дэм. Калифорнийн Их Сургууль 11500 хүн дээр нэгэн судлагааг явуулсан байна. Судлагааны дүнгээс үзэхэд өдөрт 500 мг С амин дэм хэрэглэж, жүржийн шүүс ууж байсан эрэгтэйчүүдийн наслалт 5 жилээр, харин эмэгтэйчүүдийнх 1 жилээр уртсаж зүрхний өвчлөлд өртөх магадлал 25%-аар буурсан байжээ.

Friday, July 18, 2008

Цаг хугацааг удирдаж, үр дүнтэй өнгөрүүлэх арга


Цаг хугацаа бол эргэж олдохгүй бөгөөд буцааж, зогсоож, нэмж болдоггүй ганц зүйл. Цагийг хэр үр дүнтэй өнгөрүүлснээ дүгнэх хамгийн үр дүнтэй аргын нэг нь амьдралдаа хийж бүтээсэн зүйл хэр олон байгаагаа эргэж харах юм. Танд хийж бүтээсэн зүйл олон байвал цагийг үр ашигтай өнгөрүүлсэн гэсэн үг. Харин үүний эсрэг байгаа бол та одооноос эхлэн цаг хугацааг удирдаж, цагийг хэрхэн ур дүнтэй ашиглах доорх зөвлөгөөг амьдралдаа хэрэгжүүлээрэй.

-Эрүүл мэнддээ илүү их анхаарч, өөрийгөө арчил. Эрүүл хүнсээр хооллож, тогтмол цагт унтаж, өөртөө цаг гаргаж дуртай зүйлээ хийх нь ажлын талбарт эрч хүчтэй илүү үр дүнтэй байхад тусалдаг. Үргэлж арчилж сайн бензин хийж байсан машин илүү удаан эдэлгээтэй байдагтай адил та өөрийгөө сайн арчилвал урт наслана.

-Үргэлж ажилла, тасалдуулахаас зайлсхий. Ажлаа зай завсаргүй хийхийг оролд. Завсарлаад дахин эхлэхэд оюун ухаанаа дахин төвлөрүүлэх хэрэгтэй болдог. Байнга завсарлахад таны цаг хугацаа эрч хүч алга болно.

-Цаг үрэх зүйлсээс хол бай. Анхаарал сарниулж ажлаа хийхэд саад болох зүйлсийг эргэн тойрноосоо холдуул. Ингэснээр та илүү сайн төвлөрч үр дүнтэй ажиллах болно. Иймд хамт ажиллагсдадаа саад болохгүйг анхааруулж, утасны мессеж, интернэтийн чаатад хариу өгөлгүй өөрийгөө чөлөөл.

-Үр дүнгүй олон ажилд самгардсанаас чанартай цөөн ажил хий. Үүний тулд ажлаа бага багаар төлөвлөж, өдөр өдөрт нь хувааж хий.

-Ажлын төлөвлөгөө хуваарь гарга. Цаасан дээр компьютер дээрээ гаргасан ч болно.

-Хэрэгтэй цагт үгүй гэж хэлж сур. Та завгүй эсвэл тухайн сэдвээр хангалттай мэдээлэлгүй үед үгүй гэх хэрэгтэй. Ингэснээр таны ачаалал багасаж, өөрийн ажилдаа илүү их цаг гаргаж чадна.

-Ашиггүй ажил бүү хий. Өдөр тутмынхаа ажлаас ашиггүй хугацаа алдаж буйг нь хасч тухайн цагийг хамгийн сайнаар ашигла.

-Ажлаа автоматжуул. Ажил дээрээ ч гэртээ ч ажлыг чинь хөнгөвчлөх техник технологи хэрэглэ.

-Ажлаа бүгдийг нь өөрөө хийх гэж бүү оролд. Бусдад шилжүүлж болохыг нь даатгаж өг.

-Зарим ажлаа нэгтгэ. Дургүй ажлаа хийх үедээ өөрийн дуртай ямар нэг зүйлийг давхар хийх нь танд тааламжтай байх болно. Жишээ нь, биеийн хөдөлмөр хийж байх үедээ хөгжим сонсох ч юм уу

Цагийг үр дүнтэй өнгөрүүлэх дээрх зөвлөмжийг дагахаас гадна цаг хожих дараах 10 аргад бас суралцаарай.
1. Өглөө бүр 15 минутыг тухайн өдөр хийх зүйлсийнхээ жагсаалтыг гаргахад зарцуул. Эсвэл өмнөх орой нь юу хийхээ төлөвлө. Тэгвэл ажлаа эхнээс цэгцтэй тайван хийх боломжтой.

2. Үг нисэн одож цаас үлддэг.
Тиймээс бодож төлөвлөснөө тухай тухайн үед нь заавал цаасан дээр тэмдэглэ. Бичиж тэмдэглэх нь хийж гүйцэтгэхийн хагас гэдгийг бүү март.

3. Цаг үргэлж алхам алхмаар урагшил.
Хамгийн түрүүнд хийх зүйлсээ тодорхойлон амьдралдаа хэрэгжүүл.

4. Төлөвлөгөө хийх ажлаа байнга шалгаж нягтлан харж бай.
Ингэснээр ямар нэгэн төлөвлөгөө өөрчлөгдсөнөө харж цагаа дэмий өнгөрөөх хэрэггүй болно.

5. Байнга өдрийн тэмдэглэл хөтөлж, биелсэн биелээгүй ажлаа дор дор нь тэмдэглэ.


6. Албан өрөөндөө анхаарал сарниулах зүйлээс хол бай.
Ширээ чинь цонхны хажууд байдаг бол холдуулж тавих ч юм уу. Бас байнга дэмий зүйл ярьж таны цагийг хомсолдог хамтран ажиллагчаасаа хол бай.

7. Өнөөдөр би яавал зорилгодоо хурдан хүрэх вэ
гэдэг асуултыг өдөрт 10 удаа өөртөө заавал тавь.

8. Олон зүйл зэрэг барьж авах хэрэггүй.
Нэг ажилдаа анхаарлаа хандуулж заавал дуусгаад дараагийнхад нь ор.

9. Өөрийнхөө гаргасан шийдвэрт итгэлтэй байж бүхнийг өөрийнхөөрөө хий.
Бусдын үгийг дагаж цагаа дэмий алдах хэрэггүй.

10. Долоо хоног бүр хийх ажлынхаа төлөвлөгөөг заавал гаргаж бай.
Ингээд нэг дэх өдрөөс эхлэн ажлаа эмх цэгцтэй төлөвлөгөөнийхөө дагуу зөв эхлэх хэрэгтэй.

Monday, July 7, 2008

The Secret Girlfriend Weapon


There’s a psychological trick that will improve your bond and deepen his love (and yours). The pros explain.

According to a study, there’s a love habit that’s crucial to the health of your union: focusing on each other’s good qualities. Of course, that’s easier said than done. It’s normal to see more of your guy’s flaws over time — the key is not letting them infringe on your affection. “If you can organize your thoughts around his strengths, you’ll concentrate on him as a whole instead of on his imperfections,” says study author John Holmes, PhD, professor of social psychology at the University of Waterloo. He found that couples who do this stay together longer.

We’re not suggesting you try to love his annoying behavior. But you can learn to flip your thinking so you look to the positive. Here, three ways to master the girlfriend mind trick.

Prove Yourself Wrong
When you’re bugged by something small your guy has done, it may not be that action that’s getting under your skin — something may be eating away at you on a deeper level. By figuring out what that is, you can shift your thinking so you’re less agitated.

First, question why you’re upset. For example, say he takes hours to reply to your texts, and you assume he doesn’t care about you. “Find evidence that proves you wrong,” suggests Los Angeles therapist Shannon Fox, PhD. Maybe he asked about an important meeting you had or wrote you the sweetest card. “Pointing out the contrary helps keep the annoyance in proportion,” notes Fox.

Temper the Trash Talk
“Women bond by comparing their relationships — and all the accompanying problems — among one another,” says Fox. While chiming in with the “Oh, and then my guy did this...” chorus can be cathartic, constantly smashing him only puts you in a negative mind-set for the next time you see him. But never bitching is unrealistic, so if you’re going to complain, counter it with something great about him to keep it fair, says Fox. For example: “I hate when Mike gives one-word answers, but he does plan great dates, so it’s a fair trade.” This lets you connect with your pals but puts him in a balanced, realistic light in your mind.

ID the Upside
Whatever your dude does that makes you crazy, find the silver lining. He’s sloppy? Think about how this can benefit you. “Look at his messiness as synonymous with being laid-back and not controlling,” says Alon Gratch, PhD, author of If Men Could Talk. So he’ll probably let you make decisions like how to decorate the apartment. Niiice.

Another example: He’s not a talker. “Silent types tend to be calm and logical, which is good for you because he can help you sort out your problems in a reasonable way,” notes Gratch.

Just remember: In the end, you really do have a good catch.

Photo: Matthew Rodgers

10 Signs That You're Dating a Commitment-Ready Guy


Are you ready for a relationship that is going to lead somewhere without you being led on? It's time to start weeding out the commitment phobics and put your time and effort into men that are looking for the kind of relationship you want -- one that has a future. If you're interested in getting married, ignore these at your own risk. Here's what to look for:
1. His friends are married
If you are interested in a guy, check out his friends' left hands to see if they have wedding rings on.
"Research has show that if his friends are already married, he's more likely to get married."
Research has show that if his friends are already married, he's more likely to get married. If all of his friends are still single and in the "party-with-the-boys" phase, that's a bad sign.
2. He's financially secure
Studies show that men who own a home are more marriage-ready. A man who is generally financially stable, and has his ducks in a row, feels marriage is a practical next step for him.
3. He pursues you
The guy who is commitment-ready is going to initiate doing things with you. If you're emailing him and he takes days to email you back, if you have to text him to find out where he is, if you are always calling him, you're chasing a man who's probably not marriage-material.
4. He's willing to wait
Yes, research is telling us what we already know: If a guy gets to know you before getting intimate, he is more likely to commit.
5. He watches DVDs with you when you're sick
Taking care of you when you're sick shows that this guy isn't just in it for the fun and sex. If he wants to be with you in bad times, it's a sign he's in it for the long haul.
6. He gets to know your friends and family
A guy who is thinking long-term wants to truly get to know you. Seeing you interact with your family and friends helps him learn where you come from and more about who you are. The flip side of it is that he will also want you to get to know him! He'll want to see if you fit in with his family and friends. A guy who keeps you separate from the important people in his life is just playing around.
7. He says, "we" instead of "me"
When he switches from "me" to "we", that's a sign he's committing to you at a deeper level. If your guy is all, "I", "me", and "my" instead of "we" and "us" in conversations after you've been dating a while, his mindset is still in single guy mode.
8. He's not afraid of compromise
A commitment-ready guy is going to ask your opinion, consult you about decisions he needs to make, and has the ability to meet you half-way. A bull-headed guy who needs everything his way or it's the highway, isn't ready for the compromise that's naturally part of a mature relationship.

9. He doesn't need excuses
Commitment-phobic guys always have an excuse about why they can't be with you on Saturday night, why they didn't call, and why they aren't ready for a relationship right now. A commitment-ready guy doesn't need excuses, he just needs you.
10. He likes being in a long-term relationship
Some men like being in a monogamous relationship and some don't. The sooner you realize and accept this the better. If he complains all the time about needing space, treats you like a giant burden instead of a gift, and keeps talking about taking things slow, he's telling you he's not ready for a commitment. On the other hand, if he's done with the party scene, enjoys your "couple time" together, and has a strong sense of family, you've found a commitment-ready guy.

By Caroline Presno, Ed.D., P.C.C.

Saturday, July 5, 2008

6 things you should never say to a car salesman


In a car-buying transaction, even the nicest, most honest car salesman has interests that are very different from yours.

He's paid to sell you what his dealership has at as large a profit as possible. The better he does that, the more he, and the dealereship, make.

You, on the other hand, want the best car you can get at the best price you can get.

Welcome to capitalism. At some point, you have to negotiate those conflicting interests. As in all negotiations, there are certain things you definitely shouldn't let slip.

Working with Phil Reed, consumer advice editor at Edmunds.com, we boiled down the six things you least want to say when you're shopping for a car.

1. I love, love, love this car

Even if a car has your heartstrings in a white-knuckled stranglehold, never let on. Stay calm and pretend you're looking over a microwave oven.

By admitting that you're smitten, you've given a salesman - and the sales manager and everyone else in the process - the combination to your personal safe.

The salesman will, of course, sympathize and want to help you out. But he'll tell you the sales manager, you see, well... That's a really hot car and we had someone in here just the other day and... He just won't take less than...

They know you're not about to walk away. Bottom line: Cars you're not in love with are usually a lot cheaper.

2. I need to get a car by tomorrow

If there's anything worse than being in love, it's being in desperate need. Letting on that you need a set of wheels immediately is, basically, telling the salesman "I won't be thinking too much about any of this."

He knows you won't be looking too closely at the particulars of the deal and you aren't likely to drive across town to try to get a better price.

It also means you're more likely to accept whatever he shows you from the dealership's inventory even if it doesn't exactly suit you. In other words, you may be presenting yourself as an opportunity to unload a bit of slow-moving inventory.

Even if you really do need a car quickly, act like you have a month to decide. But you would consider buying today if you found a car that really pleases you at a price you like.

3. I need a monthly payment of...

It's understandable that many car shoppers are "payment shoppers." Most of us have no idea how much car we can afford except by looking at how much it would cost us each month.

But saying "I want a payment of less than $350 a month" is like going into a box store and asking for a two-inch box. You'll notice that some dimensions are missing. You could end up with a box that's 12 feet long.

Almost any given monthly payment is possible provided the loan is long enough and the downpayment is big enough. Over the course of, say, seven years, $350 a month can add up to a lot more than $350 a month for three or four years.

To understand how much car you can really afford, you need more than a monthly payment figure. Know what monthly payment you want, for how long and how much you want to pay up front. You also need a fairly good idea of what your trade-in is worth.

To keep it really simple, just figure out what price you can afford for the car -based on your monthly budget and trade-in value - and negotiate that one big number. Talk about downpayment and monthly payment and negotiate the value of your trade-in after that.

4. My trade-in's outside

A salesperson will usually want to know, early on, if you have a vehicle to trade in. If you tell him that you do and that it's parked, conveniently, right outside, he'll ask you for the keys.

That way the used car manager can assess its value while you're negotiating. It'll save time.

Well, he has a point there. But consider the downsides. You've just handed the salesperson your car keys and he's given them off to someone else.

Guess what's going to happen if you reach an impasse in the negotiations and decide it's time to leave. You'll have to ask for you car keys back. And, odds are good, they will have been misplaced.

You'll be negotiating a while longer.

5. I don't know anything about leasing

Even if you're never going to lease a car, you need to know about leasing, if only to know exactly why you're never going to lease a car.

That's because there's a good chance someone will try to sell you on the idea. And they might be right. It could be a good choice for you. But it probably isn't.

First of all, leasing makes sense only for people who know - really know - they will not be keeping a car for more than a few years.

Beyond that, you need to understand the terminology and costs of leasing beyond the monthly payments, the number salesperson will focus on. You need to know how many miles are included in the lease and if there's additional money you need to pay up front or at the close of the lease.

6. My credit's a little spotty

Many people underestimate their own credit rating - and they're the people who are big moneymakers for car dealers. Part of the interest you pay is shared with the dealership, so they might be pleased to confirm your belief that you don't qualify for a low interest rate.

To make sure you're getting the best financing deal, secure your own financing before you start shopping. Having another loan in place - one you can use if you don't like what the dealership is offering - gives you negotiating power. It also lets you know exactly what you qualify for.

In most cases, a dealership's finance office - working with a manufacturer-affiliated auto financing company - should be able to get you a more-than-competitive rate.

By Peter Valdes-Dapena, CNNMoney.com staff writer.